Son yıllarda gündemde olan en popüler konulardan biri yapay zekâlar…
Birkaç yıl öncesine kadar insanlar yapay zekânın ne kadar muhteşem bir proje
olduğunu düşünse de, her geçen gün teknolojinin bu derece gelişmesi herkesi
korkutuyor olsa gerek. Yapay zekâ teknolojisinin hızlı gelişimi çok tehlikeli
bir yönde ilerliyor. Geleceğimiz tehlike altında, dikkatli olmalıyız…
Pandeminin başından itibaren, tüm bilim kurgu filmlerinde abartılı
ve komik bularak izlediğimiz o korkunç sahnelerin yavaş yavaş gerçekleşeceğine
inanıyorum. Çok yakın bir zamanda Dünya’mızı robotlar işgal ederse hiç şaşmam.
·
YAPAY
ZEKÂ NEDİR
Yapay zekâ; mevcut verileri, matematiği ve mantığı kullanarak yeni
tahminlerde bulunarak işlemler yapan bir bilgisayar sistemi olarak tanımlanabilir.
Bir nevi insanları taklit etmeye çalışan “henüz” duygularıyla değil, sadece
mantığıyla ve elindeki bilgilerle kararlar verip çıkarımlarda bulunan bir
sistemdir.
Günümüzde teknoloji hızla geliştiğinden dolayı yapay zekâların da
birçok özel yeteneği olduğunu, hepimiz tahmin edebiliriz. Microsoft’a göre
yapay zekâlar hatalarından ders çıkararak kendilerini geliştiriyorlar. Evet
yanlış duymadınız! Filmlerde izlediğimiz bu kendiliğinden öğrenme sistemi
şimdiden kurulmuş durumda. Yapay zekâlar giderek daha doğru tahmin ve
çıkarımlarda bulunup daha pratik ve gelişmiş işlemler gerçekleştiriyorlar.
Normal yapay zekâlara göre daha gelişmiş bir yapay zekâ, yeni edindiği
bilgileri çok hızlı ve doğru bir şekilde işleyebilmektedir. Bu gelişmiş yapay
zekâlar farklı alanlardaki sektörlere çok büyük fayda sağlamaktadır: Görüntü
tanıma programları, sürücüsüz araçlar ve sanal asistanlar üretilirken bu
teknolojiden faydalanılmaktadır.
·
İLK
ROBOT ÜRETİM ÇALIŞMALARI
1900’lü yılların başından itibaren robot üretimi ve yapay zekâ
çalışmaları başlamıştır. 1921 yılında “robot” sözcüğü hayatımıza girmiştir. 1950
yılında ilk robotlar üretilmeye başlandı. 1968 yılında Standford Araştırma
Kurumu, iki yönde hareket edebilen bir robot tasarlamıştır. 1980 yıllarda yeni
teknikler geliştirerek oldukça ucuz olan robotlar üretilmeye başlandı.
1990 yılına gelindiğinde ise ileri-geri gitme, etrafı izleyebilme
ve avlanma hareketlerini gerçekleştirebilen robotlar üretilmeye çalışılmıştır. Mars’a
araştırma yapması için gönderilen bir robotun da üretim tarihi 1990. Ayrıca insan
görünümüne yakın ve bir miktar öğrenme kapasitesi olan robot da 1990 yılında
icat edilmiştir. Genel olarak, robot teknolojisinde en çok gelişim gösterilmiş
dönem 1990 yılı civarındadır.
1998 yılında NASA’nın da destek verdiği, uzay çalışmaları için
üretilen bir robot geliştirildi. 2009 yılında ise insana benzeyen, sesleri
algılayan, insanlar gibi hareket edebilen yazılımlar üzerinde çalışıldı ve
prototipler geliştirildi. 2016 yılında ise ilk vatandaşlık alan “Robot Sophia”
üretildi.
·
DİJİTAL
KİŞİLİK
İnsanlara tıpatıp benzeyen robot yapımları giderek artmakta. Bu nedenle
ortaya “dijital kişilik” adı verilen bir kavram çıktı. İnsanlar ve tüzel kişilerden
(şirket, vakıf, vb.) sonra artık robotlara da kişilik verilmeye başlandı. Henüz
bütün sorumlulukların robotlarda mı yoksa robotu üreten kişi ve şirketlerde mi
olması gerektiği hâlâ daha tartışma konusudur. Teknoloji ve yapay zekâ
sistemleri çok hızlı geliştiğinden ortaya birbirinden ilginç ve değişik kavramlar
çıkıyor. Dijital kişiliği olan, başka bir deyişle ilk vatandaşlığını alan robot
“Sophia” oldu.
·
VATANDAŞLIK
ALAN İLK ROBOT: “ROBOT SOPHIA”
Suudi Arabistan’da “Sophia” adındaki robota vatandaşlık verilmiştir.
Dünya üzerinde ilk vatandaşlık alan robot “Sophia” olmuştur. Sophia, Hong Kong’da
“Hanson Robotics” adındaki şirket tarafından üretilmiştir. Çok özel
yazılımlara, kameralara ve sensörlere sahip bu robot gerçekten herhangi bir
insandan ayırt edemeyeceğiniz kadar başarılı bir şekilde tasarlanmıştır. İnsanlar
ile göz teması kurabilmektedir. Katıldığı röportajlarda normal, sıradan bir
insanın yapacağı tüm jest ve mimikleri uygulayarak insanlığı umutlandırmakla
birlikte dehşete kapılmasına da neden olmuştur. Birkaç yıl içerisinde, Sophia
gibi vatandaşlık alarak iş hayatına atılan pek çok robot ile birlikte çalışıyor
olacağız. Bilim kurgu filmlerindeki gibi ilginç bir gelecek bizi bekliyor…
·
ÇOK
YAKIN BİR GELECEKTE, MESLEKLERİMİZ TEHLİKEDE…
Belki şu anda yazdıklarımı gülerek okuyor olabilirsiniz ancak çoğu
meslek tehlike altında. Fabrikalarda kullanılan teknoloji sayesinde, bu
sektörde uzun bir süredir oldukça az insan çalışmaya başlamıştır.
Yakın zamanlarda Amerika Birleşik Devletleri’nin bazı eyaletlerinde
“yapay zekâ hakimleri” projesi üzerinde çalışılmaya başlandı. Robotlar
insanlara göre milyonlarca kat daha fazla veriyi çok daha kısa bir süre
içerisinde işleyip inceleyebildiklerinden hakimlerin yerlerini yavaş yavaş
almaya başlamış durumdalar. Elbette, henüz duygularını kullanamadıklarından tam
olarak doğru kararlar verip veremeyecekleri test edilmekte. Fakat bu tarz
gelişmeler, yapay zekâların insanların yerlerini almaya başladıklarının bir
göstergesi.
Yakın zamanda tıp ve mühendislik alanlarında da robotlar
kullanılmaya başlanacak ve geriye insanlar için çok fazla iş seçeneği
kalmayacak. Robotlar güçlendikçe sisteme karşı çıkmak isteyip ellerindeki gücü
insanlara karşı kullanabilirler. Bana kalırsa, yapay zekâ ve teknoloji
gelişmeli ama daha sakin ve yavaş bir şekilde gelişmeli. Gidişatımız gerçekten
çok kötü görünüyor. Umarım, bu düşüncelerim sadece “komik ve çocuksu” birer
düşünce olarak kalır…
Suzan R. HOFSTEDE,
24 Temmuz 2021
KAYNAKÇA
1.
https://www.ibm.com/tr-tr/cloud/learn/what-is-artificial-intelligence
(Erişim tarihi: 24.07.2021)
2.
https://www.oracle.com/tr/artificial-intelligence/what-is-ai/
(Erişim tarihi: 24.07.2021)
3.
https://azure.microsoft.com/tr-tr/overview/what-is-artificial-intelligence/
(Erişim tarihi: 24.07.2021)
4.
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-41780346
(Erişim tarihi: 24.07.2021)
5.
https://inovax.net/inovax/2010/02/robotlarin-tarihcesi/
(Erişim tarihi: 24.07.2021)
Yorumlar
Yorum Gönder