Kültürel etkileşim ve kültür sentezi güzel bir durumdur. Tüm
dünyayı daha iyi yerlere taşıyan bir unsurdur. Bu nedenle “ırkçı” ya da
“milliyetçi” davranmak yerine, her fırsatta diğer kültürler ile etkileşime
girmeliyiz. Hiçbir kültürü aşağılamamalı, hiçbir kültüre gereğinden fazla
değeri vermemeliyiz. Farklı kültürlere ait tüm insanların aklında bulundurması
gereken tek bir şey var: Kültür sentezi olumlu bir şeydir. Kültürlerin asimile
olmasına neden olmaz, gelişmesini sağlar.
Ben küçüklüğümden beri tam bir kültürel etkileşim bombasının içinde
büyümekteyim. Bu nedenle Amin Maalouf’a kendimi çok yakın hissettim. Kültür
karmaşası açısından onunkine benzer bir hayatım olduğunu düşünüyorum. Bu durum
bazen kendimi bir boşlukta hissetmeme neden oluyor, bazen de kendimi “tüm
dünyanın bir vatandaşı” olarak görmeme neden oluyor. Kısacası bu kültürel
etkileşimin benim üzerimde hem olumlu hem de olumsuz etkileri var. Ancak olumlu
etkileri kesinlikle olumsuz etkilerinden daha fazla.
İzninizle kendimi tanıtayım. Ben hem Türk hem de Hollanda
vatandaşıyım. Annem Türk, babam Hollandalı. 30 Nisan 2005’te Hollanda’da
doğdum. İki yaşından dört yaşına kadar Hollanda’da kreşe gittim. Okulda
Hollanda kültürü ile tanışıyor, babamla Hollandaca konuşuyordum. Annem de
Hollandaca bilmesine rağmen farklı kültürleri tanımam için benimle Türkçe
konuşuyordu, onunla her akşam Türkçe çizgi filmler izliyorduk. Böyle kozmopolit
bir ortamda büyüdüğüm için iki yaşındayken hem Türkçe hem Hollandaca hem de
İngilizce konuşabiliyordum. Bu sayede bambaşka milletlerin kültürlerini tanımış
ve içselleştirmiş oluyordum.
Elbette şu anda Hollanda kültürünü çok hatırladığım söylenemez ama
bebeklikten itibaren farklı kültürler ile iç içe yaşadığım için farklı
kültürlerle tanışmanın bana kişisel olarak kattığı faydaları hissedebiliyorum.
Beş yaşından beri Türkiye’de yaşıyorum ve farklı kültürlerin
olağanüstü etkileşimleri olduğunu her geçen gün daha iyi bir şekilde
gözlemliyorum. Öncelikle yabancı bir ortama girdiğimde kendimden çok daha emin
olabiliyorum. İleride hiç bilmediğim bir ülkede yaşayacak olursam kendime
güvenim tam bir şekilde yaşayabileceğimi biliyorum. Bu duygular insanın
özgüvenini oluşturmaktadır. İnsanın özgüveni ise çevresindekilerin o insana
karşı tavırlarını belirlemektedir. Bu nedenle kendinizi ne kadar
geliştirirseniz çevreniz size o kadar saygı duyar. Sizin özgüveniniz daha da
artar ve bu durum bir döngüye girer. Böylesine pozitif bir döngünün içine
girebilmek için en gerekli adımlardan biri farklı kültürleri tanıyarak
kendinizi geliştirmenize ve eğitmenize bağlıdır.
Kültür sentezinin bir diğer olumlu tarafı ise girdiğiniz her
ortamda diğer insanlardan bir farklılığınızın olmasıdır. Bu farklılığı iyi ve
havalı bir durummuş gibi göstermek tamamıyla sizin elinizdedir. Zaten kültür sentezinin
olumsuz noktası da buradan kaynaklanmaktadır. Özgüveniniz tam bir şekilde,
etrafınıza ışık saçarak, tüm dikkatleri pozitif bir biçimde üstünüze toplayarak
bir ortamın “starı” olabilirsiniz. Bu kesinlikle olumlu bir etki değil mi?
Olumlu bir yönünün de olduğu kesin ancak “kesinlikle” olumlu bir
etkiye sahip olacağını söyleyemem. Farklı bir kültürden olmak sizin
dışlanmanıza, toplumda hor görülmenize ya da insanların size gıpta edişinin
dışarıya negatif bir şekilde vurmasına neden olabilir. Bu durumda farklı bir
kültüre sahip olmak sizi çok yıpratır ve “Keşke ben de tek bir kültüre sahip
olsaydım” dersiniz. “Hem ‘X’ kültüründe hem de ‘Y’ kültüründe dışlanıyorum.
Oysaki ben iki kültüre de sahip bir insanım” diye düşünürsünüz. Aklınızdan
geçen bu düşünceler arasından odaklanmanız gereken nokta “ben iki kültüre de
sahip bir insanım” olmalıdır. Bu sayede olumsuz yanlarını görmezden gelip daha
mutlu bir hayat yaşayabilirsiniz.
İnsanların size karşı davranışları ne yönde olursa olsun bu duruma
kafayı çok takmamalısınız. Sizin temel hedefiniz “kültür sentezi” ile kendinizi
geliştirip eğitmek olmalıdır. Siz kendinizi geliştirdikçe sizi aşağılayan ve
dışlayan insanlara “Keşke ben de onun gibi muhteşem bir kültür sentezine sahip
olsaydım” dedirteceksiniz. Kültürel etkileşimin sonuçları her zaman iyi
olacaktır, bu etkileşimden sakın korkmayın…
Suzan R. HOFSTEDE
11 Eylül 2021
Yorumlar
Yorum Gönder